Opbouwdag Rotterdam, 18 mei 2017

do 18 mei 2017

Op donderdag 18 mei a.s. wordt de 70^ste verjaardag gevierd van het oer-Rotterdamse fenomeen ‘Opbouwdag’. Motto van deze feestdag: ‘Optimisme heerst’, zowel in 1947 als nu. Een en ander vindt ’s avonds plaats in Het Industriegebouw Goudsesingel (nu ‘HIG’),  in de informele setting van het Historisch Wel & Wee Café van Roterodamum (1). Daarnaast zijn er die dag bijzondere evenementen in beide vestigingen van het Museum Rotterdam (2) en rondleidingen door het Hoogkwartier (3).

1.  HW&WCafé in HIG op 18 mei vanaf 17.30 uur

Filmbeelden van toen, side-kicks van nu

Voor deze speciale editie van het Historisch Wel & Wee Café (HW&WC) heeft filmkenner en tentoonstellingsmaker Joop de Jong fragmenten uit films van 1955, 1962 en 1966 geselecteerd. Deze filmbeelden over ‘Rotterdam in opbouw’ zullen naar deze tijd vertaald worden door jonge Rotterdammers van nu. In korte tweegesprekken met Tim de Haan van  Historisch Genootschap Roterodamum (HGR) en Kees Vrijdag van de Stichting Aan Den Slag! (StADS!) zullen zij hun commentaar en visie geven op de beelden van toen, maar met hun kennis van nu.

Te gast zijn:

• Kim Heinen, International Press Officer bij Rotterdam Partners, over het begrip ‘free publicity’ en citymarketing, in 1955 en nu;
• Celeste Boddaert, coördinerend redacteur bij Open Rotterdam over een kritisch journalistieke blik vanuit de media op de stad;
• Tjeerd Hendriks, van HIG en ‘Groos’, geeft in samenspraak met Lot Defoort, manager Events van de Rotterdamse Bijenkorf, een visie op het begrip ‘Rotterdamse Warenhuizen’;
• Aziz Yagoub van het poppodium Annabel becommentarieert de kritische kijk van cineast Jan Schaper in zijn documentaire ‘Stad zonder hart’ over het gebrek aan uitgaansmogelijkheden voor de jeugd in 1966: “een stad hoort een moeder te zijn voor haar kinderen”.

De Binnenstad: toen en nu

Voorafgaand aan de filmfragmenten en cross-talks spreken de volgende gasten over actuele zaken:

• Emiel Arends, stedenbouwkundige bij het gemeentelijke Bureau Binnenstad, zal een korte toelichting op de contouren van het nieuwe plan voor de Rotterdamse Binnenstad presenteren.
• Thieu Knibbeler, hoofd van het gemeentelijke bureau Monumenten, zal vragen beantwoorden over de recent vastgestelde Erfgoedagenda van de gemeente: wat staat daarin en waartoe dient zo’n agenda?
• Youri Zomerdijk, eveneens van het bureau Monumenten, zal de nieuwe publicatie rond het Hoogkwartier en Het Industriegebouw Goudsesingel (HIG) presenteren. HIG viert op 18 mei eveneens een feestje: het is dan exact 70 jaar geleden dat de eerste paal voor ‘HIG’ de grond in ging.

Kleurige ‘kers’ op de verjaardagstaart

Om 19.30 uur, na de reguliere eindtijd van het HW&WC, is er nog een bijzondere (technicolor) film, ‘Rotterdam 1962’, voorafgegaan door een toelichting van de hand van Joop de Jong. In deze film figureren Steije en Ansje van Brandenburg, bekende figuren uit de Rotterdamse cabaret- en uitgaanswereld (Het Winkeltje). De vertoning van deze film is mede mogelijk dankzij het Stadsarchief Rotterdam.

NB: Aanmelden voor het HW&WCafé vóór 5 mei o.v.v. ‘Opbouwdag’ via info@roterodamum.nl 

2. Opbouwdag in het Museum Rotterdam (MR)

Speciale in- en rondleiding in MR, vestiging Timmerhuis, Rode Zand:

• om 10.30 uur leidt fotografe Sanne Donders haar installatie ‘Grondleggers van Rotterdam’ in: vijf jonge ‘spoken-word’ artiesten brengen een ode aan vijf bijzondere Rotterdamse ouderen die opvallen door het optimisme en de veerkracht waarmee ze in het leven staan;
• om 11.30 uur is er een speciale rondleiding langs de expositie ‘Vrouwen van Rotterdam’ in het Museum Rotterdam. “De Rotterdamse wederopbouw wordt vaak gepresenteerd als een heldhaftige periode van plannen, mannen, gebouwen en bouwers. Maar welke rol spelen vrouwen in dit verhaal van de stad?” Bekende vrouwen passeren de revue als rolmodellen in een tijd waarin alles veranderde. De tentoonstelling sluit af met filmportretten van vrouwen die hun stempel drukken op ons hedendaagse Rotterdam.

Het Museum Rotterdam ’40-’45 NU (Coolhaven) staat op 18 mei tussen 12.00 en 17.00 uur ook in het teken van Opbouwdag. De papieren ‘Droomstad’ van de stadsbouwmeester van toen, ir. W.G. Witteveen, wordt voor één dag weer zichtbaar in dit museum aan de Coolhaven.

Zie https://museumrotterdam.nl/ontdek/opbouwdag?pathId=283

NB: De in- en rondleiding zijn gratis; u dient wel een entreebewijs voor het Museum te hebben Aanmelden s.v.p. vóór 5 mei via info@museumrotterdam.nl o.v.v. ‘Opbouwdag’ 

3. Rondleidingen in het Hoogkwartier:

• om 13.30 uur door de Expeditiehoven in het Hoogkwartier e.o., onder leiding van architectuurhistoricus Paul Groenendijk en Marco Stout van Platform Wederopbouw Rotterdam. Startpunt: hoofdingang De Doelen aan het Schouwburgplein.
• om 15.30 uur door het wederopbouwgebied van het Hoogkwartier en het Wereldhavencomplex. Eveneens door Paul Groenendijk en Marco Stout. Startpunt: ontvangsthal van HIG

 NB: Maximaal aantal deelnemers per rondleiding is 15.

Kosten per persoon per rondleiding: € 5. Aanmelden via e-mail: contact@wederopbouwrotterdam.nl [tekst gaat door onder foto]

Over het fenomeen ‘Opbouwdag’ het volgende citaat uit essay ‘op toekomst gebouwd’ van Astrid Aarsen, auteur van het boek ’60 jaar Lijnbaan. Het hart van de Rotterdamse wederopbouw’:

“18 mei, een dag als alle andere? Voor wie de stadsgeschiedenis van Rotterdam niet kent, vermoedelijk wel. Maar voor ieder ander met enig historisch besef, staat deze datum symbool voor de wederopbouw van Rotterdam en voor een haast vergeten Rotterdams fenomeen: Opbouwdag. Het is de dag waarop toenmalig stadsarchitect ir. W.G. Witteveen in 1940 officieel de opdracht ontving van het Rotterdamse college van B&W tot het ontwerpen van een nieuw stadscentrum. Of, om met de woorden van oud-burgemeester Oud te spreken: ‘De 18de Mei is voor Rotterdam een hoogst belangrijke dag. Hij is onze Opbouwdag. Hij herinnert aan het feit, dat 18 Mei 1940, toen in de stad alom de puinhopen rookten, het college van B. en W. de blik op de toekomst gericht, de opdracht verstrekte om de plannen voor de wederopbouw te ontwerpen.’

Een naam die voor altijd verbonden zal blijven aan dit Rotterdamse fenomeen is Mr K.P. van der Mandele. Nog geen vierentwintig uur na het bombardement, organiseerde hij, als voorzitter van de Kamer van Koophandel, in zijn tuin een bijeenkomst met als belangrijkste agendapunten: ‘het puinruimen, het ontwerpen van een nieuw stadsplan, het zorgen voor noodpanden en het financieel ondersteunen van gedupeerden.’[i] Jaren later, in 1947, was het opnieuw Van der Mandele die zou optreden als één van de belangrijkste initiatiefnemers, pleitbezorgers en trekkers van Opbouwdag”.

Voor nadere informatie over het geheel:

Kees Vrijdag, voorzitter StADS!: 06-46 74 8063