Bijenkorfsteen onthuld
Het kunstwerk dat ooit de gevel van de oude Bijenkorf sierde, is terug op zijn oude plek. Op zaterdag 14 september, tijdens de Open Monumentendagen, is het monument op de Coolsingel onthuld door burgemeester Aboutaleb en Matthijs Visch, directeur van de Bijenkorf.
Het kunstwerk hing van 1930-1960 aan het ‘Magazijn De Bijenkorf’, dat van 1928 tot 1930 gebouwd werd aan het Van Hoogendorpsplein. Dit is ongeveer ter hoogte van het huidige Churchillplein.
Luchtfoto uit 1933 van de Coolsingel. Helemaal rechts bovenin is de oude Bijenkorf te zien. | Foto: Stadsarchief Rotterdam
Dudok
De opening van dit grootste en modernste warenhuis van Europa, ontworpen door W.M. (Willem) Dudok, was op 16 oktober 1930. Het gebouw werd beschouwd als een architectonisch hoogstandje. Het was een van de eerste gebouwen in Nederland met roltrappen en met snelle liften. Bij binnenkomst hoefden klanten hun voeten niet te vegen, want trillende matten bij de ingang schudden het vuil van de schoenen, dat ondergronds werd afgevoerd. Al dit soort nieuwigheden zorgden ervoor dat de opening door 70.000 mensen werd bezocht.
Hendrik van den Eijnde
Het gevelkunstwerk, met de naam ‘De werkende mens’, is gemaakt door beeldhouwer Hendrik van den Eijnde (1869-1939). De beeldengroep geeft een heroïsch beeld van hoe de koopwaar van over de hele wereld per stoomtrein, oceaanstomer en vliegtuig werd aangevoerd naar het luxe warenhuis. De andere kant van het kunstwerk geeft een stoet figuren weer die van heinde en ver goederen aanvoeren. Het hing vlak boven de ingang van het warenhuis aan de gevel.
Een ansichtkaart uit 1935 met de oude Bijenkorf. De gevelsteen is omcirkeld. | Foto: Stadsarchief Rotterdam
Bombardement
Bij het bombardement op 14 mei 1940 werd ook de Bijenkorf geraakt. 12 bommen vielen op het dak, eentje drong zelfs door tot in de kelder. Een groot deel van het gebouw werd verwoest. Toch kon het warenhuis weer open. Al tijdens de oorlog was er een noodwinkel. Na de oorlog bleef de Bijenkorf, beschadigd en al, nog meer dan 10 jaar open.
De restanten van de zwaarbeschadigde Bijenkorf in 1946. Links zien we het HBU-gebouw (Erasmushuis) en het Schielandshuis, die het bombardement ook overleefden. | Foto: Stadsarchief Rotterdam
In 1957 werd de nieuwe Bijenkorf namelijk geopend, van de Hongaars-Amerikaanse architect Marcel Breuer. Dit warenhuis kwam vlakbij de oude te staan, maar meer op de Coolsingel – tegenover het beursgebouw. In 1960 werd de oude Bijenkorf van Dudok gesloopt, omdat de Coolsingel werd doorgetrokken en de metro werd aangelegd.
Gevelsteen
De gevelsteen werd gespaard, en stond decennialang bij een distributiecentrum van de Bijenkorf in Woerden. Al vaker zijn verschillende pogingen gedaan om het beeld naar Rotterdam te krijgen. Het Historisch Genootschap Roterodamum heeft dit uiteindelijk voor elkaar gekregen. Zij hebben er mede voor gezorgd dat het bijna 100 jaar oude beeld is gerestaureerd en terug is geplaatst vlakbij waar hij ooit stond.
Artistieke impressie van de gevelsteen, zoals hij er komt te staan. | Beeld: Frans Blok
Aandacht in de media
- Rijnmond: tv item van plaatsing op 6 september
- Havenloods: artikel 26 augustus
- Havenloods: artikel 4 september
- Uitagenda Rotterdam
- Website Open Monumentendagen Rotterdam
- Erfgoedstem: nieuwsbrief 29 augustus
- Website Historische Vereniging Haerlem
- Website CBK Rotterdam
- Website BKOR
- Rotterdam.nl
- Indebuurt Rotterdam
- Dagblad010
- Platform Wederopbouw: Dudok Bijenkorf gevelsteen teruggeplaatst
Hieronder een fotoverslag van het transport naar, de plaatsing op de Coolsingel en de onthulling.
Foto boven het artikel: © Otto Snoek voor BKOR