Filmtip: Een kano naar zee

Vanaf 3 april is de documentaire ‘ Een kano naar zee – epos over de Rotterdamse haven’ te zien in de bioscoop. De film van André van der Hout bevat prachtig archiefmateriaal van de ontwikkeling van de Rotterdamse haven.

In het kort

Een kano naar Zee is een ode aan de helden die de Rotterdamse haven gemaakt hebben tot wat die is. En tegelijkertijd een afrekening. De toekomstdroom van groot groter grootst is hoe langer hoe meer in een nachtmerrie veranderd. Kunnen we in de zoektocht naar een leefbare rivierdelta desondanks nog iets leren van die verhalen over wording en verwording van de Rotterdamse haven? Een film die de feitelijkheid van uniek historisch materiaal koppelt aan lyrische en kritische perspectieven. Arjen van Veelen: Een indringende en uiterst actuele film over een geschiedenis die zich steeds lijkt te herhalen. Brisant verhaal over de onderbelichte schaduwzijden van de wereldhaven en over de wortels van onze fossiele verslaving.

Synopsis

Aan de hand van de levens van twee ‘havenbaronnen’, D.G. van Beuningen die vanaf 1900 zijn kolenimperium in de Maasstad vestigde en Frans Posthuma die na de tweede wereldoorlog de ene na de andere oliereus naar Rotterdam wist te lokken, reconstrueert André van der Hout hoe stad en haven ten diepste vervlochten zijn geraakt met de fossiele industrie. Alleen had niemand de bijsluiter gelezen van het groeihormoon dat ze de stad de afgelopen eeuw hebben toegediend. Dus nu zitten we ermee: een haven in de wurggreep van kolen- en oliebelangen. Nietsche zei het al: Alles wat zal worden, sleept wat geweest is met zich mee.

Het was D.G. van Beuningen zelf, die als jongen met een kano de zee opvoer. In een eeuw tijd is die kano eerst veranderd in een Rijnaak met kolen vervolgens in een mammoettanker met ruwe olie om voorlopig te eindigen in een nog veel groter containerschip dat als boegbeeld van de globale economie de Nieuwe Waterweg op koerst. Is er voor de Maas- Rijndelta ook een kleinere toekomst denkbaar en moeten we om vrij te kunnen denken het politiek-economische domein niet verlaten en aanknopingspunten zoeken in muziek en landschap? En wellicht de helden van de vooruitgang inruilen voor een dichter in een kano.

De regisseur

André van der Hout ging na een (niet afgeronde) studie geschiedenis bij de VPRO werken als programmamaker voor Noorderlicht. Al na twee jaar ervoor hij de redactionele formule te veel als een beperking en richtte een eigen productiemaatschappij op. Zijn eerste korte speelfilm werd genomineerd voor een gouden kalf en de lange documentaire over het kabinet Den Uyl die hij een jaar later maakte won er daadwerkelijk eentje. In diverse latere projecten toonde hij zich een veelzijdig filmer die voor het Deense Museet for Søfart een prijswinnende installatie maakte. Met Pieter Kramer zette hij het legendarische RO-TV op en in De Terugkeer/Dossier Atlantis liet hij zien eenzelfde geschiedenis zowel de gedaante van documentaire als van fictie aan kon nemen. Ook in zijn bekroonde speelfilm De Arm van Jezus spelen niet-acteurs, muziek, feit en fictie een onnavolgbare hoofdrol.

Van der Hout: Ik ben opgegroeid onder de rook van de haven. Letterlijk, want als scholier moest ik met enige regelmaat de fietstocht naar het aftandse gebouw in Vlaardingen met een natte doek voor de mond maken om acute vergiftiging te voorkomen. En die haven heeft me nooit meer losgelaten, In mijn eerste film over de explosie van de Shell-raffinaderij gebruikte ik een kleine arena, één gebeurtenis op één plek in de overzichtelijke jaren zestig. Nu wil ik verleden, heden en toekomst van de Maas-Rijndelta met elkaar in verband brengen. Avondvullend en in breedbeeld. Een enorm project, megalomaan als de haven zelf.

Link naar trailer