logo

Stichting Bijzondere Leerstoel Roterodamum Geschiedenis van Rotterdam

Paul van de Laar (foto: Wonen in Rotterdam)

Bijzondere leerstoel aan de Erasmus Universiteit Rotterdam

De herdenking in 1990 van het 650-jarig bestaan van de stad bood een mooie gelegenheid om een bijzondere leerstoel geschiedenis van Rotterdam in te stellen. Roterodamum wilde graag ook op academisch niveau aandacht aan de geschiedenis van de stad besteden. De bijzondere leerstoel is ondergebracht bij de Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen aan de Erasmus Universiteit en is financieel mogelijk gemaakt door J.E. Jurriaanse stichting.

Leerstoelbekleders:
1995 – 1995 : prof.dr. H.H. Vleesenbeek †
1997 – heden: prof.dr. Paul Th. van de Laar

Paul van de Laar, Roterodamums hoogleraar Stadsgeschiedenis

Paul van de Laar bekleedt sinds september 1997 de Bijzondere Leerstoel Roterodamum ‘Geschiedenis van Rotterdam’ aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, tegenwoordig de Erasmus School of History, Culture and Communications. In maart 1998 hield Van de Laar zijn oratie over het Veranderend geschiedbeeld van de stad Rotterdam, die ook in het Rotterdams Jaarboekje werd gepubliceerd. Sindsdien heeft hij veelvuldig gepubliceerd over Rotterdam en houdt hij met grote regelmaat lezingen over uiteenlopende onderwerpen. Vanaf 1998 verzorgt hij het keuzevak stadsgeschiedenis, een vak dat inmiddels is uitgegroeid tot een Engelstalig vak, urban studies. Die verandering heeft te maken met de internationalisering van de Erasmus Universiteit, zoals tot uiting komend in de gewijzigde naam. De colleges beperken zich niet tot de eigen faculteit. Zo geeft hij sinds 2017 gastcolleges aan de Universiteit van Barcelona voor masterstudenten GLOCAL, Global Markets, Local Creativities, een samenwerkingsverband tussen de Erasmus Universiteit, Universiteit van Barcelona, Glasgow en Göttingen.

Voor een hoogleraar is onderzoek zeer belangrijk. Van de Laar probeert echter zoveel mogelijk onderzoekthema’s te bedenken die voor een breed publiek interessant zijn. Zijn belangstelling voor de beeldvorming van de stad, migratievraagstukken en de moderne stadsantropologie getuigt daarvan. Begin 2020 verscheen een bundel (samengesteld door collega’s Peter Scholten en Maurice Crul) over Rotterdam als superdiverse stad. Arie van der Schoor en Paul van der Laar schreven een artikel over Rotterdam’s Superdiversity from a Historical Perspective (1600–1980).

Paul van der Laar werkt intensief samen met de sociale faculteit op gebied van migratiestudies en de Technische Universiteit Delft, Faculteit Bouwkunde. In februari 2023 presenteerden Paul van de Laar en Peter Scholten in Verhalenhuis Belvédère De Echte Rotterdammer komt van buiten. Bij die gelegenheid hield wethouder Faouzi Achbar (Welzijn, Samenleven en Sport) een persoonlijk verhaal waarom de migratiegeschiedenis voor hem en Rotterdam zo’n belangrijk onderwerp is. Peter Scholten en Van de Laar hebben het boek op diverse seminars, media- en publieksbijeenkomsten gepresenteerd.  

In maart 2023 promoveerde Vincent Baptist op, Pleasure Near the Port. Spaces and legacies of notorious entertainment culture in 20th-Century Rotterdam. Matthijs Dicke is in 2022 gestart met zijn onderzoek naar K.P. van der Mandele. Hij heeft zich in 2023 vooral geconcentreerd op Van der Mandele’s internationale betrekkingen. Samen met Hilde Sennema’s onderzoek naar Jan Backx en de biografie van Oud, te schrijven door Boris van Haastrecht (Rijksuniversiteit Groningen) kunnen we hopelijk nieuwe conclusies trekken over de unieke wederopbouwgeschiedenis van Rotterdam. 

In 2023 is naast het keuzevak Urban history: Rotterdam in Global Perspective ook het vak Port Cities in Barcelona verzorgd voor de internationale GLOCAL (Global Markets; Local Creativities).  Tevens is Van de Laar gevraagd om in 2024 een cursus te verzorgen voor HOVO, Hoger Onderwijs voor Ouderen.

Samen met Carola Hein, hoogleraar bij Bouwkunde, is van de Laar intensief betrokken bij het PortCity Futures project, een samenwerking tussen de T.U. Delft, de Erasmus Universiteit en Universiteit Leiden. Het is de bedoeling dat deze samenwerking leidt tot een verdere verbreding en internationalisering van de leerstoel. Vanwege de betrokkenheid bij de transitie-agenda is van de Laar in 2023  gevraagd om toe te treden tot de regiegroep Resilient Delta. Deze groep houdt zich onder andere bezig met scenario’s voor de toekomstige haven van Rotterdam. 

Het internationale, mede door Roterodamum georganiseerde symposium 150 years New Waterway. History and future of shipping channels, heeft geleid tot een internationale publicatie samen met Carola Hein, Sabine Luning, Han Meyer, Stephen Ramos (eds) Laar (eds), ‘Special issue Urban Planning Shipping Channels in Transition: Rethinking Spatial, Economic, and Environmental Dimensions. From Sea to Hinterland’, Urban Planning 2023, Volume 8, Issue 3, 259–262. 

Sinds september 2001 werkte Van de Laar ook bij Museum Rotterdam. Van 2013 – 2020 was hij directeur van het stadsmuseum. Geschiedenis is populair en Van de Laar doet zijn best om de popularisering te bevorderen.

Een hoogleraar stadsgeschiedenis moet uiteraard betrokken zijn met wat er in de stad gebeurt. Vandaar dat Van de Laar regelmatig wordt gevraagd om deel te nemen in commissies of besturen op het gebied van stadsgeschiedenis, cultureel erfgoed enz. Ook vanuit bestuurlijke zijde wordt regelmatig een beroep op hem gedaan om vanuit het verleden van de stad te helpen bij de beleidsvoorbereiding voor actuele stedelijke vraagstukken. Dat is bij uitstek ook het terrein waarop Roterodamum zich de laatste jaren nadrukkelijker wenst te profileren. Hier blijkt meer dan eens het maatschappelijk nut van de leerstoel.