Kluswoning met Monumentenschildje

Eind 2015 begon voor Peggy Tolk, leefstijlcoach, en haar partner Chrit Sliepen, data-scientist, de zoektocht naar een nieuwe plaats om te wonen. De wens was om het ‘dorpse’ Alphen aan de Rijn te verruilen voor de grote stad.

Aanvankelijk ging de belangstelling letterlijk twee kanten op en zochten zij in zowel Den Haag als Rotterdam. Den Haag viel al snel af. De open opzet in straten en wijken rond het centrum van Rotterdam, en natuurlijk de aanwezigheid van de Maas, beviel hen beter. Peggy meldde zich aan bij nieuwsbrieven van verschillende woningaanbieders en keek veel op het internet naar woningen in Rotterdam. Zo kregen zij gaandeweg een indruk van wat er te koop was in Rotterdam. Gedurende deze zoektocht kregen hun wensen een steeds duidelijkere vorm. Eerst hebben ze ook nog gekeken naar de plannen voor het voormalige VOC-pand in Delfshaven waar appartementen in gemaakt zouden worden. Maar dat duurde hen te lang en er was te weinig ruimte in die woningen. Een geheel nieuw kant-en-klaarappartement viel af. De kluswoning als mogelijkheid kwam steeds dichterbij. Zij wilden een woning naar eigen inzichten inrichten, met ruimte om te werken. Waarschijnlijk betekende dat dus verbouwen. ‘Wij vonden het beetje zonde om in een nieuwe woning meteen te gaan veranderen, zegt Peggy nu. Terwijl zij rondkijkt in de ruime, strakke keuken van hun monumentale ‘kluswoning’ aan de Oranjeboomstraat. Hoe wij hier terecht zijn gekomen? ‘Een lange zoektocht en heel veel noeste arbeid, maar het heeft wel geresulteerd in de uitreiking van het Monumentenschildje dat op 14 september geplaatst zal worden op de gevel van het pand uit 1890.

Welnu, via het project ‘Pak je ruimte’ van de Gemeente Rotterdam wordt af en toe een kluswoning aangeboden aan enthousiaste, eigenzinnige mensen, die net even iets anders willen en wel van een uitdaging houden. Zo kwam begin 2016 dit destijds zeer verwaarloosde ooit dichtgetimmerde pand in beeld als mogelijke nieuwe woning. De woning, waar tot 1968 nog een dokter woonde en tevens praktijk had, ligt ingeklemd tussen een voormalig schoolgebouw en een hoge brede gevel van een nieuwbouw project in rode baksteen. Al bij de eerste bezichtiging beviel de mooie lichtinval op de eerste etage en zagen beiden de potentie van het pand. Voor zij besloten mee te doen aan de loting verkenden ze eerst de buurt  En meteen stuitten ze op een pandje van de Stichting TOS (Thuis op Straat) iets verderop in de wijk. De diversiteit en multiculturele uitstraling van de wijk zorgde niet voor bedenkingen. ‘Het bruist hier’, vindt Peggy en zowel het centrum als de rivier met lommerrijke gebieden om te sporten  zijn heel dichtbij onze woning. Hardlopend verkenden zij hun nieuwe stad en Peggy is zelfs zo stoer geweest om te gaan zwemmen in de Spoorhaven. Wel met toestemming van de havenmeester, uiteraard.

Even terug naar de loting, hoe gaat het dan verder? Hoe hebben jullie het aangepakt? ‘Tijdens het gehele proces zijn we begeleid door Alexander Keizer van Urbannerdam. Urbannerdam is een partij, die kopers begeleidt bij zelfbouwprojecten en klushuizen in Rotterdam. En met hulp van architect Ineke Hulshof werd een eerste plan van aanpak voor het klushuis gemaakt.  Dat verliep allemaal erg plezierig, maar we wilden toch graag zelf een architect zoeken die ‘los’ stond van de Gemeente. Via goede vrienden hadden we er al snel een gevonden, Rocco Renkema, zelf eigenaar van een kluswoning. Hij had veel ervaring en we hadden we gelijk een goede klik met hem. Ook vonden we dankzij Rocco de betrouwbare aannemer Den Butter en Voogd waarmee we een intensief co-aannemerschap zijn aangegaan. Rocco heeft ons behalve op bouwtechnisch gebied ook geholpen bij het verkrijgen van vergunningen van de gemeente en bij een heikele kwestie met water in de kelder. De gemeente had het pand inclusief de kelder, waarschijnlijk omdat het een gemeentelijk monument is, laten onderheien. Anders was het allang ingestort. Maar wij ontdekten na de koop dat er nog steeds water in de kelder stond. Na lang heen en weer gepraat werd dit deels opgelost door een extra bekisting aan te brengen in de kelder. Nu konden we de rest aanpakken. En de rest dat was veel, heel veel werk. Eerst werd al het overbodige materiaal opgeruimd. Het hele huis was afgetimmerd met schrootjes en andere betimmeringen uit verschillende tijdperken, de trappen waren gedeeltelijk rot, de achtergevel was ‘bagger’, het hele dak lekte. In de dakgoot, grenzend aan het pand van de buren, groeiden bomen!

Gelukkig waren twee plafonds op de begane grond nog origineel en die hebben we zelf gerestaureerd. Eén van de vier aanwezige oude schouwen hebben we gehandhaafd vanwege de sfeer. De gehele voorgevel is ook zoveel mogelijk in oude staat teruggebracht. Uiteraard wel met dubbelglas en ramen met eenzelfde profiel, die toch open kunnen. De achtergevel moest geheel worden vernieuwd en werd meteen goed geïsoleerd. Voor de inrichting is vooral gekozen voor een strakke en functionele uitstraling en een praktische indeling’. Op de begane grond is voor beide zelfstandige ondernemers een werkruimte. En de keuken en de woonkamer bevinden zich op de eerste etage waar de lichtinval het mooist is en waar je ’s avonds geen last hebt van langsrijdend verkeer of mensen. Om de eerste etage te bereiken werd een prachtige trap van berkenhoutmultiplex gemaakt die afgescheiden wordt van de ruimte door een glazen ‘traphek’. Helemaal zelfontworpen, uitgemeten, materialen gekozen door Chrit en geplaatst samen met de aannemer. Het maat- en meetwerk heeft voor wat slapeloze nachten gezorgd, waarbij Chrit elke ochtend wakker werd met een verbeterende berekeningsversie. Bij het installeren van het glashek was er overigens wel even een stressmomentje toen een van de bouwvakkers dacht het ter plekke wel even passend te maken in de muur, die maagdelijk wit en strak moest aansluiten op het traphek. Maar dit was één van de weinige momenten dat het bijna mis ging, aldus de tevreden bewoners.

De oude geronde houten trap met de originele trapleuning, de stalen spijlen en mooie trappaal moest helaas wijken, want de treden waren zo kort, klein en steil, dat dat niet paste in de comfortabele en leefbare woonstijl die Peggy en Chrit voor ogen hadden. De trap is gelukkig nog goed terecht gekomen bij een jong stel die de trap er wel uit wilde slopen en goed konden gebruiken in hun B&B die ze aan het bouwen waren van gebruikt materiaal. Dit vond Peggy zo’n mooie nieuwe bestemming, dat ze vrede had met het verwijderen van de oude trap.

Terugkijkend op dit avontuur zegt Chrit dat de beste beslissing is geweest om het gehele dak te vernieuwen en de voorgevel te restaureren. Peggy vindt de werkruimte op de begane grond met zicht op de enorme tuin grenzend aan de hoge, mooie muur van de Spoortunnel onder de Rosestraat, een uniek plekje in het huis. Hetgeen nog eens benadrukt wordt op het moment dat je buiten komt en ziet dat er aangrenzend aan de minstens 20 meter diepe tuin een soort park is. Namelijk de tuin van de voormalige school, waar nu enkele kunstenaars ateliers hebben. Onder de platanen bevindt zich nu nog een enorm veld met onkruid, maar Peggy ziet een gedeeltelijk gemeenschappelijke tuin met eetbare kruiden en groenten voor zich. Onlangs is tijdens het graafwerk een ingenieus rioleringssysteem gevonden aan de achterkant van het perceel. ‘Binnenkort komt daar bovenop een terras waar we direct vanuit de woning kunnen zitten en genieten van de rust in deze levendige wijk. Want een kluswoning is fantastisch, maar ook heel erg vermoeiend’ vertrouwt Peggy mij toe bij het verlaten van dit prachtige huis. ‘Eerst tussen de loting en de koop: veel uitzoekwerk verricht zoals zoeken naar een aannemer, architect, het maken plan van aanpak, vergunningen aanvragen, en daarna vele afspraken Alexander Keizer van Urbannerdam, de architect of aannemer. En tot slot was het tussen juni 2017 en de verhuizing november 2017 voor ons een zeer hectische periode; ons huis in Alphen aan den Rijn was verkocht en in die tijd hebben we op 3 verschillende locaties tijdelijk gewoond. Onze flexibiliteit is op de proef gesteld. Kijk hier links naast de voordeur hangt het Monumentenschildje op een plekje dat ervoor gemaakt lijkt te zijn. Daar zijn we natuurlijk erg trots op’.

150 belangstellenden bezochten de woning aan de Oranjeboomstraat 111 op zaterdag 14 september tijdens de Open Monumentendag 2019.

Facts & Figures

• Eerste bezichtiging: april 2016
• Inschrijving: 19 mei 2016
• Loting: 20 mei 2016
• Plannen maken
• Koop: 15 februari 2017
• Slopen, opbouwen, klussen,
• Verbouwen van tot verhuizing
• Verhuizing: 24 november 2017
• Nazorg keuken en badkamer, stucwerk
• Gerestaureerde voordeur
• Eindoplevering: juni/juli 2018
• Open monumenten dagen & uitreiking van het Monumentenschildje: 14 september 2019

Het huis is duurzaam gemaakt: er is geen gas, maar een warmtepomp en vloerverwarming en uiteraard is de woning overal goed geïsoleerd.

Interview: Judith van Gilst